Volgens een enquête onder ca. 1.100 zzp’ers in de zorg rapporteerden zij een verzuimpercentage van circa 3,6 %,
In kinderopvang, onderwijs en zorg ontstaan diensten vaak onverwacht. Door de 4-dagen oproeptermijn in de CAO Kinderopvang kunnen medewerkers met een oproepcontract niet kort voor aanvang worden ingezet. Alleen zzp’ers kunnen invallen bij Piek & Ziek.
Zonder zzp’ers vallen groepen kinderen uit of worden klassen samengevoegd en sluiten zorgafdelingen. Dit raakt direct ouders, cliënten en burgers.
Landelijk gemiddeld ziekteverzuim: 5%
Volgens een enquête onder ca. 1.100 zzp’ers in de zorg rapporteerden zij een verzuimpercentage van circa 3,6 %,
In de kinderopvang gaat het om circa 9–11%, in de zorg om 8–12% en in het onderwijs om 4–6%. Deze percentages laten zien dat zzp’ers een betekenisvol deel van de werkcapaciteit leveren. Bij de huidige personeelstekorten kan het daarom grote gevolgen hebben als zelfstandigen alleen nog in loondienst zouden kunnen werken, en daar niet voor kiezen.
Zzp’ers zijn ervaren professionals die bewust kiezen voor zelfstandigheid. Ze brengen kennis, stabiliteit en kwaliteit in teams.
Zzp’ers vullen gaten bij nood (inval, piekdrukte) én zijn structureel onderdeel van de bezetting in tijden van personeelstekort.
Via dienstverleners: platforms als Tadaah en FlexOnderwijs maken deze innovaties breed inzetbaar en direct toegankelijk voor opdrachtgevers
kinderopvang-werkt | VOSABB | vfpf | zzp-erindezorg | CBS | Staat V&Z | CBS | Azwinfo | ABNAMRO
Veel professionals verlaten hun vaste baan vanwege werkdruk, bureaucratie en gebrek aan autonomie. Ook zien we in de veel zzp-ers die het gezinsleven combineren met freelance opdrachten.
De cao’s sluiten vaak niet aan bij de realiteit van inval- en piekdiensten. Het Deliveroo-arrest (HR 2023) benadrukt het belang van een duidelijke kwalificatie van werkrelaties: niet elke opdracht = arbeidsovereenkomst. Arresten sinds de jaren ’80 tonen aan dat bijvoorbeeld pedagogisch medewerkers niet per definitie onder gezag werken.
Oproeptermijnen en rigide roosters botsen met de realiteit van spoedvervangingen. Hierdoor zijn organisaties aangewezen op zelfstandigen.
Zowel jonge ouders (balans werk/privé) als oudere ervaren krachten kiezen voor het werk als zzp’er. Vaak is het de middengroep (30–50 jaar) die uitstroomt.
Sociaalwerk-werkt | zzp-erindezorg | CBS | Zipconomy | CBS | Eerstekamer | Tadaah
In kinderopvang, onderwijs en zorg staan structureel tienduizenden vacatures open. Door de aanhoudende krapte blijft een aanzienlijk deel onvervuld, waardoor organisaties kampen met continuïteitsproblemen.
Landelijk gemiddeld ziekteverzuim: 5%
Veel professionals verlaten hun vaste dienstverband vanwege werkdruk en gebrek aan autonomie en kiezen voor het zzp-schap of voor werk in een andere sector.
Structureel blijft 10–20% van de vacatures in deze sectoren onvervuld, waardoor de werkdruk verder oploopt. Dit geldt met name voor cruciale functies zoals verpleegkundigen, pedagogisch medewerkers en leraren.
Door vergrijzing, toenemende vraag en blijvende uitstroom uit loondienst zullen de tekorten in de kinderopvang, het onderwijs en de zorg de komende vijf jaar verder toenemen. Zonder structurele maatregelen zal de afhankelijkheid van zzp’ers, platforms en alternatieve inzetvormen toenemen.
Rabobank | CBS | Flexmarkt | Consultancy | HRprofessional | Medischondernemen| CBS | RTL |
Ziek-en-piek-opdrachten blijven onbemand omdat loondienst vaak niet werkbaar is door oproeptermijnen en de korte duur van het werk.
Brancheorganisaties in zorg, onderwijs en kinderopvang bevestigen dat juist hier de inzet van zelfstandigen onmisbaar is.
Door de afname van zzp’ers ontstaan roosterproblemen in zorg en kinderopvang, waardoor diensten soms open blijven staan. Dit leidt ertoe dat groepen worden gesloten, kinderen naar huis gestuurd worden en wachttijden oplopen.
Een collectief besluit om geen zzp’ers meer in te zetten in een sector is in strijd met de Mededingingswet.
De Autoriteit Consument & Markt (ACM) houdt hier toezicht op en stelt expliciet dat geen onderscheid gemaakt mag worden tussen typen aanbieders.
Overtredingen worden door ACM zeer zwaar aangerekend en kunnen leiden tot forse sancties.
Een verbod op zzp lost de problemen in de publieke sector niet op; de kern ligt bij het vaste dienstverband dat onvoldoende aansluit bij de wensen van professionals.
Al 15 jaar lang groeit de groep die niet in loondienst wil werken, wat laat zien dat het arbeidsmodel moet vernieuwen.
Onderzoek, zoals van de SER, benadrukt dat beter werkgeverschap in loondienst essentieel is om personeel te behouden.
SER | Stichting ZPW | Skipr | Flexmarkt | Zipconomy | Kinderopvangtotaal | AD | ACM
In het voorstel voor de VBAR/zelfstandigenwet is opgenomen dat bepaalde sectoren kunnen worden uitgesloten van zzp-inzet. Volgens de memorie van toelichting is dit bedoeld om de druk op de kwalificatie van arbeidsrelaties te verminderen.
Tegelijkertijd laten signalen uit de praktijk zien dat een generiek verbod op zzp-inzet risico’s kan opleveren voor de continuïteit van zorg, opvang en onderwijs.
De huidige krapte in zorg, onderwijs en kinderopvang laat zien dat het loondienstmodel onvoldoende voorziet in de behoefte van professionals.
Zorg: circa 15% van de capaciteit wordt door zzp’ers geleverd (CBS, 2023). Wegvallen hiervan leidt direct tot oplopende wachttijden.
Kinderopvang: ongeveer 10% van de capaciteit wordt door zzp’ers geleverd (ABN AMRO, 2024). Zonder hen moeten groepen sluiten en kunnen ouders niet werken.
Onderwijs: circa 5% van de capaciteit wordt door zzp’ers geleverd (CAOP/Rabobank). Beperkingen hier vergroten lesuitval en burn-outklachten
Het uitsluiten van zzp’ers betekent dat een substantieel deel van het arbeidspotentieel verdwijnt, met directe gevolgen voor continuïteit en maatschappelijke stabiliteit.
Het uitsluiten van zzp’ers heeft directe maatschappelijke gevolgen.
De DBA-angst leidt nu al tot minder inzet van zzp’ers en direct voelbare tekorten.
“Zorginstellingen grijpen toch weer terug op zzp’ers: ‘De rek is eruit’” – NU.nl
“Werkdruk zorgmedewerkers nog hoger door minder inhuur van zzp’ers” – NOS
“Zorg heeft zzp’ers nog nodig: ‘Stoppen op 1 januari is onhaalbaar’” – NOS
“Sterkere naleving zzp-regels zorgt voor problemen in de zorg” – nu91.nl
“Zzp’ers in de zorg uitbannen is gemakkelijker gezegd dan gedaan” – BNNVARA
Wettelijke regels zoals de vier dagen oproeptermijn en de verplichte omzetting naar vaste uren na een jaar maken oproepcontracten weinig flexibel (BW art. 7:628a).
Ook flexpools blijken in de praktijk slechts geschikt om incidentele gaten op te vangen. Ze lossen structurele tekorten in zorg, onderwijs en kinderopvang niet op.
Omdat er geen volwaardig alternatief bestaat, zijn zzp’ers keihard nodig om de continuïteit in deze publieke sectoren te waarborgen.
Het vaste dienstverband in zorg, onderwijs en kinderopvang blijkt ontoereikend:
Een verbod op zzp zou de publieke sector laten vastlopen en álle burgers direct raken. Of het nu medewerkers of gebruiker van de publieke sector betreft.
Van Doorne | Zelfstandgenwet | Rijksoverheid | ABNAMRO | CBS | CBS | Maatsch.KO | NRO | ESB | PISA | Vfpf | vzinfo | AWVN | FlexNieuws | Zipconomy | Zipconomy | NU.nl | KO-werkt
